vrijdag 10 oktober 2008

Tekenen leren met een hoofdkapje

Je herinnert je vast nog wel de discussies over wel of geen hoofddoekje in de klas. Een fantastisch voorbeeld over wat voor soort onderwerpen we ons de afgelopen jaren druk hebben gemaakt. We moeten echter wakker worden. Er zijn namelijk belangrijkere zaken die aandacht verdienen. De wereld is toe aan verandering. Met mensen die bereid zijn een bewustzijnsverandering door te maken. Er zullen nog méér creatieve geesten nodig zijn om de aardbol te transformeren in een zonne-economie.

Ieder individu is zelf in staat om haar of zijn energie daarin te steken. Nu hoor ik sommigen al zeggen 'maar ik ben niet zo creatief'. Daar hebben Australische onderzoekers echter wat op gevonden: een hoofdkapje met een magneet dat het menselijk brein stimuleert tot meer creativiteit en denkvermogen.

Eind september hebben zij deze vinding gepresenteerd op een conferentie van Royal Society, een Brits wetenschappelijk genootschap.
De hoofdkap kan door de magnetische werking (denk bijv. ook aan je inductiekookplaat!) electrische stroompjes opwekken in de onderliggende hersencellen. Je hoeft daarvoor niet eens een enorme stellage op je hoofd te hebben, het kapje lijkt namelijk op een soort haarnet.

Volgens de wetenschappers is het met deze uitvinding mogelijk om sommige delen van de hersenen te kalmeren en andere juist te stimuleren. Aha, je voelt 'm al aankomen: juist, we kunnen met dat haarnetje op ons hoofd de linker hersenhelft (TIJDELIJK!) de mond snoeren en de rechter modus de baas laten zijn.

Elf proefpersonen hebben inmiddels de magnetische hoofdkap getest. Wat bleek: de tekenvaardigheden gingen spectaculair vooruit!
De vrijwilligers vertoonden tevens tijdens het dragen van de hoofdkap een tijdelijke, milde vorm van hoogbegaafdheid.
Helaas verdwenen de plotseling verworven talenten al na een uur. Toen was het effect van de hoofdkap uitgewerkt. Maar misschien is die tijd ook wel voldoende om het creatieve proces op gang te helpen.

Het experiment laat ieder geval duidelijk zien hoe je tekenvaardigheden worden beïnvloed door de bemoeienis (of juist afwezigheid) van je linkerhersenhelft. Ook zonder magnetische kap op kun je met oefeningen de linkerkant laten zwijgen en je rechter hersenhalfrond stimuleren.

Voor een echte transformatie van de wereld pleit ik daarom vóór hoofdkapjes in de klas!
____________________________________________________

“There are painters who transform the sun to a yellow spot, but there are others who with the help of their art and their intelligence, transform a yellow spot into the sun.”

Pablo Picasso

woensdag 27 augustus 2008

Je blijft leren tekenen

Vakantie net achter de rug. De activiteiten bestonden uit 'voor elk wat wils'. En dus werd er ook op een van de vele miezerige dagen getekend. Maar is het wel zo handig om te tekenen naar de waarneming met jonge kinderen erbij? Ik vind dus van niet. Heb het wel even gedaan en de koters deden met plezier mee, hoewel ze boos werden wanneer de ander hun 'object' per ongeluk verplaatste. In dit geval voetbalpoppetjes en smurfen, die daardoor ineens een heel andere functie kregen. Van al dat stilstaan vielen ze bijna vanzelf om...

Van der Vaart zag er uiteindelijk nogal 'popperig' uit op de tekening. Bovendien was zijn lijf veel te klein ten opzichte van zijn hoofd. Had ik soms verkeerd gekeken? Of heeft de poppetjesmaker een aparte kijk op de verhoudingen gehad? Werd ik gewoon weer even voor de gek gehouden met die rare maten. Best grappig natuurlijk. Toch belandde de tekening uiteindelijk in de prullenbak. De kinderen hadden best leuk getekend, maar iedere keer als ze mijn werk zagen, ging het zelfvertrouwen achteruit. Ze gingen het namelijk vergelijken met hun eigen geproduceerde kunstwerk. Het oordeel naar henzelf was hard. Langzaamaan vonden ze dat wat zij maakten nergens op leek. Alle opbeurende woorden die ik kon vinden, maakten geen verschil...
Mijn kinderen zijn op een leeftijd gekomen dat ze het tekenresultaat gaan vergelijken met de werkelijkheid. Het 'weten' en het 'zien' komt met elkaar in conflict. Ze tekenen teveel symbolisch en zien vervolgens dat dat niet overeenstemt met de werkelijkheid. De lol is er dan heel snel vanaf!

Op een van de volgende dagen besluit Daniël dat hij visjes wil zoeken. Nee, niet geduldig wachten langs de waterkant totdat je eens beet hebt of met een netje scheppen. Vissen die je zelf eerst onbewust creëert; met kleurpotlood en een groot stuk papier. Hij tekent de lijnen dynamisch over het gehele papier. Lekker heen en weer zwalkend. Als hij daarmee klaar is, zoekt hij slakken en vissen in die tekening - en andere herkenbare vormen - en kleurt ze in. Een prachtig resultaat geeft dat. Het maakt hem 'los'.
Voor nu past deze vorm van tekenen beter bij hem.

En dat geldt ook voor mezelf. Ik besluit wat andere dingen uit te proberen. Niet om het resultaat, maar om te voelen wat het met me doet. Zo vond ik ooit arceren best leuk, vooral omdat je daarmee etsen kan maken. Daarna heb ik me er nooit meer aan gewaagd. Ik vind het fantastisch hoe sommige tekenaars met die techniek prachtige resultaten boeken, maar bij mij leidt het momenteel tot niets. En: ik wil het niet eens leren. Heb het geprobeerd, maar vind er niks aan. Dan moet je het dus ook niet doen. Een techniek of methode past dan niet bij je. Maar dat kan in een ander periode weer anders zijn. Arceren deed dus eigenlijk 'niks' met me. Want ik had niet het geduld om het af te maken. En dus probeer ik weer iets anders. Wat ik overigens wel volhoud tot het klaar is. Zo leer ik weer wat voor invloed die manier van tekenen op me heeft. Op dit moment...
Ofwel: je blijft leren (van) tekenen!
______________________________________________________
De eerste tekening was een simpele lijn, getrokken rond de schaduw van een man, door de zon op een muur geworpen.
Leonardo da Vinci

dinsdag 5 augustus 2008

Geen oordeel bij leren tekenen

Vandaag liet een van mijn cursisten trots haar werk zien. Ik was verrast, omdat ik veel vooruitgang zag. Bovendien was zij erg enthousiast. Het tekenen geeft haar veel voldoening. En heel belangrijk: ze is over haar schroom heen. Veel familieleden kunnen goed tekenen, maar zij dacht altijd geen talent te hebben. Toch wilde ze heel graag leren tekenen. Bij toeval kwam ze bij mij terecht voor tekenlessen.

Zodra zij in staat is haar talige denken uit te schakelen, zie je dat de tekenoefeningen ineens veel beter lukken. Maar soms blijft ze maar praten. Hardop of in haar hoofd. Dan roept ze dat ze het heel moeilijk vindt en oordeelt ze direct haar eigen werk. Jammer is dat. Want het drukt het plezier in tekenen op dat moment. Het eerste wat ik dan ook probeer over te brengen is dat de cursisten niet moeten oordelen. Niet over andermans werk, niet op hun eigen werk. Neemt niet weg dat opbouwende kritiek welkom is. Toch is dat in dit geval 'gevaarlijk', aangezien het plezier en de ervaring voorop staat. En wie zijn wij om daarover te oordelen?
Tegenwoordig zijn we veel te veel gericht op resulaten en vergeten we hoe leuk het kan zijn om de weg ernaar toe te bewandelen. We vergeten onderweg te genieten, terwijl er zoveel 'te zien' is.

Afijn, deze fantastische vrouw heb ik zelf eigenlijk nooit betrapt op het oordelen van andere mensen. Ze verdient het dan ook niet dat anderen over haar (werk) oordelen. Wat wil het geval? Ze had een tekening van mijn vader van me gekregen. Omdat ze die zo mooi vond. Die heeft ze vervolgens heel goed bestudeerd. Toen is ze het gaan natekenen. Natuurlijk zag het er niet zo uit als een volleerd tekenaar dat zou doen, maar dat hoef je ook niet te verwachten als je net voor het eerst van je leven 8 lesjes achter de rug hebt. Maar ik had respect voor haar dat ze de moed had om ermee aan de slag te gaan. Om te proberen de tekening te kopiëren. En, om er vooral lol en plezier in het hebben. Dat mag je niemand afnemen. Bovendien zag ik haar voortgangsproces. Na slechts zo'n korte tijd was dit een fantastisch resultaat.

Trots als ze was, liet ze het in haar enthousiasme aan een kennis zien die kunstenaar is. Die keurde het gelijk af. Hij vond het helemaal niks en zou er zo een streep door hebben gezet. Dat deed toch wat pijn zei ze. Dat geloof ik, want toen ze het me vertelde, voelde ik zelfs die klap van de zweep. Het weghalen van de poot...
Gelukkig is haar gedrevenheid groot genoeg om zich niet uit het veld te laten slaan. Maar wat nou als iemand onzekerder zou zijn geweest? Met een hard oordeel kun je iemands plezier en misschien zelfs wel zijn of haar levensvreugde ontnemen.

Ik vind het jammer dat er veel te veel aandacht is op resultaten. De weg ernaar toe is van veel essentiëler belang om tot persoonlijke groei te komen. Leer van je eigen proces en geniet! Doe het maar gewoon, zonder oordeel. Het eindresultaat is maar een bijkomstigheid. Leren tekenen is meer dan alleen maar wat streken op papier...
_____________________________________________________
De basis van werkelijke communicatie is de afwezigheid van oordeel.
Anné Linden

maandag 4 augustus 2008

Leren en leren...

Ik ving een gesprek op van een vrouw, begin veertig. Door haar werkgever werd ze gedwongen om voor een andere functie binnen het bedrijf te kiezen. Daarvoor moest ze wel een bijscholing krijgen. De andere optie was dat er voor haar geen plek meer zou zijn. Ze koos voor het laatste. Haar motivatie: 'ik ben nu 42 en ga op mijn leeftijd toch zeker geen opleiding meer volgen?'. Mijn verbazing was groot. Zelf ben ik 39 en iedere dag leer ik weer dingen bij. Omdat ik er mee wordt geconfronteerd of omdat ik het zelf opzoek. Daar geniet ik van. Pas als ik niet meer in staat ben informatie tot me te laten nemen, zal ik ophouden te leren. Wat mij betreft duurt dat dus nog erg lang!

Vandaag heb ik geleerd hoe ik een Blogspot moet aanmaken. Het was er vreemd genoeg nog nooit van gekomen. Nou ja, op zich niet zo gek, want omdat ik zoveel dingen leuk vind, ben ik altijd maar bezig. Nu is het vakantie en lummelen we wat aan. De kinderen vermaken zich opperbest en we wachten totdat de camper in orde is gemaakt om ermee op pad te gaan.
Lekker rondtouren en kijken waar we uiteindelijk terecht komen. Onderweg leren we dan weer van alles bij. Over de natuur of over de cultuur. Bezoeken uiteraard een aantal kastelen om de sfeer van vroeger te ervaren. En zo blijven we ook in de vakantie iedere dag bijleren.

Dat mensen melden dat ze geen zin meer hebben om te leren, omdat ze zich te oud voelen, begrijp ik dan ook niet. Op het gebied van tekenen blijf je ook altijd leren. Er zijn zoveel verschillende invalshoeken! Wat ik op dit moment graag wil overdragen is het waarnemend tekenen. Het mooie is dat wanneer je met tekenen bezig bent, het invloed heeft op je gehele zelf. Leren Tekenen naar de waarneming leert je om anders te kijken naar je omgeving. Uiteindelijk krijg je zelfs een heel andere kijk op mensen en op jezelf. Het is boeiend om dat proces in jezelf mee te maken. Je wordt er een beter mens door!
____________________________________________
Onderwijs kent geen einde
Swahili gezegde